میزگرد شوراپنجم: زنان از زبان زنان

هفت‌برکه (گریشنا): دو هفته پیش از شروع تبلیغات انتخاباتی نامزدهای شورای اسلامی شهر، سایت هفت‌برکه میزگردهایی با حضور نامزدهای شوراپنجم برگزار کرد. این میزگردها به صورت موضوعی برگزار شد، و همه‌ی ۳۰ نامزدی که در انتخابات این دوره حضور داشتند، بنا به تجربه و شناخت شهر از آنها، برای یکی از موضوعات دعوت شدند. میزگرد زنان با حضور فاطمه خواجه و طیبه جعفریان، دومین میزگردی است که اکنون می‌خوانید.

فاطمه خواجه عضو شورای شهر فعلی و عضو کمیسیون فرهنگی شوراست (صفحه معرفی خواجه در هفت‌برکه). طیبه جعفریان ۳۴ سال دارد و رییس هیات نجات غریق گراش است (صفحه معرفی جعفریان در هفت‌برکه).

لازم به ذکر است که سه زن دیگری که در انتخابات این دوره حضور دارند نیز به میزگرد دعوت شده بودند. اما مرضیه ده‌بزرگی و فوزیه ناصری به این میزگرد نیامدند؛ و مهوش شیبانی امکان شرکت نیافت و برای یکی از میزگردهای آینده دعوت شده است.

در روزهای آینده نیز این میزگردها را خواهید خواند: میزگرد ورزش با حضور محسن افشار، عبدالرضا حسین‌پور، علیرضا دانشور، و مرتضی موغلی؛ میزگرد جوانان با حضور محسن حسن‌زاده، محسن دهقانی، و سعید جعفری (محمد اکبری‌زاده، مهدی امانی و محمد راهپیما هم به این میزگرد دعوت شده بودند که حضور نیافتند)؛ میزگرد عمران با حضور محمد درخشنده، علی عظیمی و علیرضا مقتدری (اکبر باقرزاده نیز دعوت شده بود اما امکان حضور نداشت)؛ و میزگرد رییسان شورا با حضور علی اصغر حسنی، مرتضی فتحی و حبیب‌الله مهرابی؛  میزگرد توسعه شهر با حضور نامزدهایی که سابقه‌ی دو بار حضور در شوراهای قبلی را داشته‌اند، یعنی محمد کریمیان، محمد نام‌آور، مهوش شیبانی و عبدالرضا هرمزی.

در این میزگردهای موضوعی، سوال‌های مشخصی از نامزدها پرسیدیم، و از آنها خواستیم برنامه‌هایشان را درباره‌ی آن موضوعات به صورت دقیق و شفاف مطرح کنند و اگر برنامه‌ای در زمینه‌های دیگری به غیر از موضوع میزگرد دارند، به فرصت‌های بعدی موکول کنند. اکنون دومین میزگرد را در مورد زنان می‌خوانید.

هفت‌برکه: آیا لازم است حتما یک زن در شورا باشد؟

خواجه: قطعا جواب من بله است. با توجه به اینکه خودم الآن در شورا هستم انتظار هم می‌رفت که من بگویم بله. شاید من قبل از ورودم به شورا در دوره قبل، در موقع ثبت نام فکر می‌کردم یک سری کارهای اساسی را انجام بدهم که شاید خیلی مختص بانوان نباشد، ولی الآن با توجه به اینکه در این دوره وارد شورا شدم، هر چند دو سال بیشتر در شورا نبودم، ولی باز هم به این نتیجه رسیدم که یک سری کارها هست که مخصوص خانم‌هاست و نیاز به حمایت بانوان دارد. در این راستا من خودم رفتم با نماینده مجلس، جناب دکتر جعفرپور، صحبت کردم و قرار شد که ما کار را به صورت منطقه‌ای دنبال کنیم. یک سری برنامه‌ها برای خانم‌ها داشتم که آنها را هم در حال پیگیری هستیم، هر چند الان فرصت باقی مانده برای ما یک فرصت بسیار اندک است. اگر هم خودم وارد شورا نشدم، از طریق خانمی که وارد شورا می‌شود قطعا این برنامه را دنبال می‌کنم. چون واقعا نیازی است که جامعه‌ی ما می‌طلبد و من شاید خیلی دیر بهش رسیدم و این تجربه را نداشتم، ولی حاضرم این تجربه را در اختیار کسی که وارد شورا می‌شود بگذارم که ادامه راه را ایشان بروند.

هفت‌برکه: چه برنامه‌هایی هست که حتما باید خانم‌ها توی شورا دنبالش باشند؟

خواجه: نمی‌گویم که قطعا باید خانم‌ها دنبالش باشند، ولی معتقدم که نگاه خانم‌ها مکمل نگاه آقایان است، حالا چه در جامعه خانواده، چه در جامعه فرهنگی، و چه در جامعه سیاسی و در جامعه اقتصادی. خیلی از مشکلات هست که آقایان می‌توانند این زمینه را هموار کنند، ولی شاید آقایان خیلی از مشکلات خانم‌ها را اصلا بهش آشنایی نداشته باشند حتی. همین‌طور که خیلی از خانم‌ها به خیلی از مسائل و مشکلات آقایان آشنایی ندارند.

جعفریان: معتقدم که یک خانم باید وارد شورا بشود و همه تلاشم را هم می‌کنم. هرچند دید منفی از نگاه آقایان وجود دارد، ولی خوب، با استقبالی که در فرمانداری شد، معتقدم حضور یک زن لازم است. من با دیدگاه شخصیت دادن به خانم‌ها وارد شورا شدم و شعارم این است: به عمل کار برآید، به سخن‌وری نیست.

هفت‌برکه: خانم خواجه، شما در شورا بوده‌اید و می‌توانید به این سوال بر اساس تجربه نظر بدهید: جایگاه زنان در شورا تا الآن چگونه بوده و تا نقطه مطلوب چقدر فاصله دارد؟ اصلا نقطه مطلوبش کجاست؟ 

خواجه: با توجه به اینکه من دو سال بعد از شروع به کار شورا وارد شورا شدم، دیگر برنامه‌‌‌ریزی‌هایی که باید، انجام شده بود. بنده که وارد شده بودم، به اعضا گفتم که من تازه وارد شده‌ام و چه کاری از دست من بر می‌آید. این سوال را قاعدتا یا باید رییس جواب می‌داد و یا نایب‌رییس. ولی من از همکار همجنس خودم جوابی شنیدم که برایم خیلی غیر منتظره بود. دوست ندارم با بازگویی این جواب، شخصیت کسی را زیر سوال ببرم؛ ولی گفت که ما خانم‌ها اینجا کاری نداریم. البته شاید این جمله جالب نباشد. من معتقد بودم جایی که کاری نیست، پس چرا آدم باید وارد بشود؟ معتقد بودم با رایی که از مردم داشتم و تکیه به این صندلی دادم و سوگندی که خورده بودم برای ورود به شورا، باید کار می‌کردم.

نایب‌رییس شورا من را به عنوان کمیسیون فرهنگی معرفی کردند. البته یک قسمت از کمیسیون فرهنگی: کمسیون فرهنگی فرهنگ شهروندی. در این زمینه من اوایل تا اندازه‌ای شروع به فعالیت کردم، ولی دیدم فعالیت‌های کمیسیون فرهنگی به نحوی با موانع روبه‌رو می‌شود و به نحوی دست خانم‌ها رو از پشت می‌بستند. من چند تا پیشنهاد گذاشتم روی میز شورا که موافقت نشد، چون آنجا فقط یک هفتم رای مال من بود. یکی از طرح‌های من این بود که باید شورایار داشته باشیم برای کمک به شورا. این توی بروشور من هم هست. متاسفانه گفتند که نه، ما این کار را قبلا که شما نبودید کرده‌ایم و الآن دیگر فایده‌ای ندارد.

من بلاخره پیشنهاد دادم که این کار انجام شود و در گروه‌های واتساپ هم گذاشتم و گفتم هر کسی با ذکر  نام محل مشکلاتش را بگوید و این هم شماره تماس. اما توی شورا به من اعتراض شد که چرا خانم‌ها توی هر مسئله‌ای دخالت می‌کنید. این یعنی جایگاه زن را در شورا خیلی ضعیف می‌دیدند.

جعفریان: باید در شرایط شورا باشی تا بدانی محدوده‌ات چطور است. اما مسلما موفقیت‌هایی داشته و محدودیت‌هایی هم داشته است. بله، من به عنوان یک خانم اگر بخواهم بگویم، از خانمی که در شورا هستند توقع دارم، و توقع داشتم که بیشتر تلاش کنند و بجنگند. من وارد شورا نشدم که ساکت بنشینم. مخالف هم هست، ولی باید دنبال راهکار رفت تا بتوان از حقوق زنان و جایگاه زنان دفاع کرد.

هفت‌برکه: آیا قائل به این هستید که یک تفکیک عملکرد بین اعضای مرد شورا و اعضای زن شورا در مورد مسائل فرهنگی، اقتصادی و عمرانی شهر صورت بگیرد؟ 

جعفریان: شاید هر کسی که وارد شورا شده، تخصص خاص خودش را دارد و حضور از هر قشری لازم است. حضور با تخصص متفاوت خوب است. یک فکر نو هم در زمینه خودت کارساز است.

خواجه: به نظر من، همان‌طور که اول میزگرد هم گفتم، نگاه زنان و نگاه آقایان مکمل هم هستند. ما اگر اشاره‌ای کردیم که حضور خانم‌ها واجب است، به همان اندازه هم حضور آقایان واجب است توی شورا. من به هیچ وجه با تفکیک از همدیگر موافق نیستم. هر چند که الآن در شورا فعلی هم هست.

هفت‌برکه: نظرتان در مورد نقش‌آفرینی زنان در حیطه‌های مختلف در گراش چیست؟

خواجه: کلا باید زیرسازی شود. هدف من ورود خانم‌ها به عرصه سیاست بود. در زمینه‌ی اقتصاد هم به همین نحو. مثلا در فرهنگسرای شهرداری، کلاس‌های مختلف می‌گذاشتیم، مثلا کلاس آشپزی، و آقایی تماس گرفت و تشکر کرد به خاطر این کلاس‌ها. این از دیدگاه دیگر، ورود به اقتصاد بود یا نگاه مثبت به مسایل خانواده. خانم‌ها را باید در هر زمینه‌ای وارد کنیم و گراش می‌طلبد که ما خانم‌ها این کار را بکنیم. صحبتی که با نماینده دکتر جعفرپور کردم، دقیقا در همین راستاست که منطقه‌ای کار کنیم. قرار شد که ما یک لایحه بنویسیم و ایشان تقدیم مجلس کنند که دیر به این نتایج رسیدم و الان فرصتمان کم است ولی ان شاءالله دنبال می‌کنیم.

جعفریان: شاید من فعالیت آن‌چنانی در دیگر زمینه‌ها نداشتم، ولی در جمعشون بوده‌ام و پا به پای مردان بوده‌ام و شاید هم سرتر از آنها. روی زنان گراش زیاد مانور نداده‌اند و به خاطر فشار شهری، خودشان را محدود کرده‌اند. چرا در شورا ۲۶ آقا ثبت نام کنم و پنج خانم؟ دلیلش این است که این توانایی را در خودشان نمی‌بینند. تا می‌آیند اقدامی می‌کنند، برشان می‌گردانند به عقب. پس این جرات خود خانم‌ها را می‌خواهد.

هفت‌برکه: چه موانع دیگری برای حضور خانم‌ها در اجتماع هست و چه برنامه‌ای برای رفع آن دارید؟

خواجه: موانع که خیلی زیاد است ولی بیشتر موانع، فرهنگی و دیدگاهی است. هنوز دیدگاه‌ها خیلی بسته است. اگر کسی بخواهد وارد عرصه کار بشود، ممکن است هزاران حرف و حدیث پشت سرش باشد، ولی باید کسی که وارد می‌شود این تاوان را بکشد. برنامه برای برداشتن این موانع هم این است که بخواهیم در خود شورا کمیته داشته باشیم، یا اینکه در شورایار یا شوراهای محله‌مان از خود خانم‌ها استفاده کنیم.

جعفریان: یکی از راهکارهایی که قرار است در آینده برای این قشر داشته باشیم این است که از خانم‌ها تقدیر کنیم. چرا همیشه آقا باشد؟ در خیلی از بخش‌ها می‌توانیم خانم‌ها را نشان بدهیم. چرا در هفته خبرنگار، خود رسانه از خبرنگاران تقدیر کند؟ چرا کمیته نباشد برای این ایام و دیگر ایام‌ها؟ ما باید به شهرمان نشان بدهیم که ما خانم‌های موفق زیاد داریم.

هفت‌برکه: انجمن‌ها و سمن‌هایی هم در شهر وجود دارند و می‌شود آنها را هم تقویت کرد. آیا می‌شود از خانم‌ها خواست که چنین گروه‌هایی را بیشتر تشکیل بدهند و از آنها حمایت کرد؟ چطور؟

خواجه: چرا، همین‌طور که الان هم هستند و دارند فعالیت می‌کنند به صورت به‌خصوص، مثل نهادهای بیت الزهرا یا بیت النور که از اول اجتماعشان زنانه بود و هست. و یا مثلا فعالیت خانم‌ها در انجمن ایکوموس.

جعفریان: یکی از موفقیت‌های انجمن ایکوموس همین است که زن و مرد در کنار هم کار می‌کنند بدون محدودیت.

خواجه: البته من معتقدم که آن چیزی که الآن تجربه ثابت کرده این است که وقتی تفکیک نباشد و تلفیقی باشد، موفقیتش خیلی بالاتر است. همینطور که تجربه ایکوموس نشان داده است. ولی باز هم می‌شود برای خانم‌ها به صورت جداگانه کار کرد. این همان چیزی است که با دکتر جعفرپور صحبت شده بود، ولی به صورت منطقه‌ای. ما خانم‌ها با اطراف خودمان مثل لار و اوز و … خیلی صمیمانه با هم صحبت کنیم و مشکلات همدیگر را بگوییم.

هفت‌برکه: در بحث نشاط‌افزایی اجتماعی، چه برنامه‌هایی برای دختران و زنان دارید؟

جعفریان: در بحث نشاط که من خودم ورزشکار هستم و مسلما حرف دارم. معتقدم همه قشرهایی که در جامعه فعال هستند، اگر ورزش هم داشته باشند، فکر سالم‌تری خواهند داشت. من برنامه‌ای دارم که بخش‌های فرهنگی، هنری و ورزشی و همه را داشته باشد. من خودم خودجوش این کار را انجام خواهم داد. حتی اگر در شورا نباشم. اما اگر در شورا باشم، سرعت بیشتر خواهم داد به این مسئله. یکی از اهدافم این است که روند کار دوستان قبلی را ادامه خواهم داد.

خواجه: برای نشاط‌افزایی جوانان، می‌شود گفت استارت کار را در شورا زده‌ایم. ان شاء الله دوره بعد شورا، این کارها را دنبال کند تا به نتیجه برسیم، مثل پارک بانوان و پارک ترافیک. اینها در بروشور دوره قبل من هم بود. و از طرح های خودم بود. هم طرح و هم زمینش آماده است و برای بودجه، من هم از طریق مدیر کل امور بانوان و هم از طریق خود آقای دکتر جعفرپور پیگیری کرده‌ام که نامه به معاون پارلمانی مجلس زدند. با چند تا خیر هم صحبت کردم و گفتند اگر بودجه دولتی استارتش را بزند، ما هم در ادامه کمک می‌کنیم. برای کودکان هم در فرهنگسرای شهرداری استارت کار را زدیم که از کودکان سه‌ساله تا سن بینهایت برایشان برنامه داشته باشد. تا زمانی که خودم حضور داشتم انجام می‌دادم و الان هم پشت پرده حمایتشان می‌کنم. چون حمایتی از شهرداری دیده نمی‌شود، حمایت مالی که به هیچ وجه. من معتقدم هر چیزی را باید استارتش از کودکان زد. برای سنین مختلف می‌شود کارگاه‌های آموزشی گذاشت. من با چند تا دکتر و با مرکز مطالعات شیراز و فرهنگسراهای تهران و با سازمان‌های فرهنگی اجتماعی تهران در ارتباط هستم و برنامه‌ها رو بیشتر از آنجا می‌گیرم. می‌شود این کارها را کرد و اگر هم از طرف شورا یا شهرداری تا به الان کوتاهی شده، بنده به عنوان کمیسیون فرهنگی شورای شهر عذرخواهی می‌کنم و شاید پشت پرده قضایایی بوده است.

برای این نشاط‌افزایی، یکی از موارد افسردگی شهرمان است که نه فقط خانم‌ها بلکه خیلی از آقایان هم دچار این افسردگی هستند. من با چند ارگان صحبت کردم، از دادگاه گرفته تا نیروی انتظامی و کمیته و بهزیستی، و قرار شد تشکیل یک کمیته در این زمینه بدهیم. کارهایش تقریبا انجام شده، اما روال اداری‌اش تا یک سال طول کشید.

هفت‌برکه: در اذهان عمومی، احتمالا سهم گروه‌هایی مثل ورزشکاران یا زنان را برای شورا تنها یک نفر در نظر می‌گیرند. این قضیه شما را به سمت اجماع هم می‌برد یا نه؟

جعفریان: ما در ۵ جلسه‌ای که با خانم خواجه و خانم ناصری داشتیم، برای اعتلاف به نتیجه نرسیدیم. در جامعه ورزشی هم این بحث بود و نتیجه‌اش این بود که من که تنها خانم بودم بروم کنار و آقایان بمانند.

خواجه: فعلا به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم، ولی باز هم من چشم امیدم به این است که این اتفاق صورت بگیرد. و اگر قرار است یکی از خانم‌ها برود کنار، بنده اولین نفر هستم که کنار می‌روم.